വ്യവസായ നയപ്രമേയം - 1956

ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ അംഗീകാരത്തിനും സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക ലക്ഷ്യങ്ങൾക്കും പിന്നാലെ രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട ഏറ്റവും സമഗ്രമായ വ്യവസായ നയമായിരുന്നു 1956-ലേത്.

ഈ നയത്തെ ഇന്ത്യയുടെ 'സാമ്പത്തിക ഭരണഘടന' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാം. കാരണം, ഇത് ഭാവിയിലെ വ്യവസായ നയങ്ങളുടെ (പ്രത്യേകിച്ച് 1991 വരെ) അടിസ്ഥാന രൂപരേഖ മാത്രമല്ല, രാജ്യത്തിന്റെ പൊതുവായ സാമ്പത്തിക നയങ്ങളുടെ കൂടി അടിത്തറയായിരുന്നു.

പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയുടെ നിരക്ക് വർദ്ധിപ്പിക്കുക, ഒരു സോഷ്യലിസ്റ്റ് രീതിയിലുള്ള സമൂഹം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനായി വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന് വേഗത കൂട്ടുക എന്നിവയായിരുന്നു ഇതിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ.

വ്യവസായങ്ങളുടെ തരംതിരിക്കൽ

ഈ നയം വ്യവസായങ്ങളെ മൂന്ന് വിഭാഗങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു:

 ▪️ ഷെഡ്യൂൾ A (പൊതുമേഖല): പതിനേഴ് വ്യവസായങ്ങൾ പൂർണ്ണമായും പൊതുമേഖലയ്ക്കായി മാറ്റിവെച്ചു. ഉദാഹരണത്തിന്: ആയുധങ്ങളും വെടിക്കോപ്പുകളും, ആണവോർജ്ജം, ഇരുമ്പ്-ഉരുക്ക് വ്യവസായം തുടങ്ങിയവ.

▪️ ഷെഡ്യൂൾ B (മിശ്രമേഖല): പന്ത്രണ്ട് വ്യവസായങ്ങളെ പൊതു-സ്വകാര്യ സംരംഭങ്ങളുടെ മിശ്രമേഖലയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി. ഇവ ക്രമേണ സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിലാക്കാനും പുതിയ യൂണിറ്റുകൾ സർക്കാർ തന്നെ ആരംഭിക്കാനും തീരുമാനിച്ചു. ഉദാഹരണത്തിന്: വളം, അലുമിനിയം, യന്ത്രസാമഗ്രികൾ തുടങ്ങിയവ.

▪️ഷെഡ്യൂൾ C (സ്വകാര്യമേഖല): ബാക്കിയുള്ള എല്ലാ വ്യവസായങ്ങളും അവയുടെ ഭാവി വികസനവും പൊതുവേ സ്വകാര്യമേഖലയുടെ സംരംഭകത്വത്തിനും താൽപ്പര്യത്തിനും വിട്ടുകൊടുത്തു.